دوست دارم درس بخونم ولی حسش نیست!
مشاورۀ گزینه دو
رسول یزدزاد/ روانشناس
بررسی دلیل اهمالکاری
امروزه دورهی آمادگی برای ورود به دانشگاه (سال کنکور) به دلایل مختلفی از جمله مسائل و مشکلات خانوادگی، فردی و اجتماعی و فشار ناشی از دستیابی به رشته‌ی خاص دانشگاهی و رقابتی بودن ذاتی محیط تحصیل، به دورهای پر از تنیدگی تبدیل شده است. با وجود این، به نظر میرسد در این باره بیش از هر موضوع دیگر، برخی از ویژگیهای خاص داوطلبان جای تأمل دارد؛ زیرا خصوصیات شخصیتی، رفتاری، احساسی و فکری آنان با یکدیگر متفاوت است. حالا تا فردا، دو دلی، فراموشکاری و موکول کردن همراه با بیدقتی یا تنبلی، مترادفهایی برای واژه‌ی اهمالکاری هستند.
اهمالکاری به تعویق انداختن اعمالی است که مستلزم به اتمام رساندن یک وظیفه، دستیابی به یک هدف، یا آمادگی برای یک فرصت است.
اعمال مورد درخواست ممکن است به جای انجام به وقتی دیگر یا به وقتی که هرگز فرا نمیرسد، به تعویق انداخته شود. غالباً وظایف مهم به گونهی کاملی به انجام نمیرسد. در مواقع دیگر، فرصت از دست میرود و شخص به گدایی روز و ساعت (روزهای نزدیک به کنکور) میافتد. کارها و تکالیف به تأخیر افتاده، یا به گونهی بدی به اتمام میرسد و یا به پایان نمیرسد. با اهمالکاری، هدفها به دست نمی‌آید و رؤیاها ناپدید میشود. فرد اهمالکار قادر به انجام کار نیست اما به گونهی مکرر از شروع به موقع یا اتمام تکالیف و یا فعالیت‌ها اجتناب میکند، در حالی که میداند باید در فرصت زمانی خاصی آن کار را آغاز و به اتمام برساند. افراد اهمال کار غالباً تا لحظه‌ی آخر منتظر می‌مانند و بعد با سرعت برای اتمام وظایف مختلف مسابقه میگذارند.
اصطلاح تنبلی به اجتناب از کار تغییر یافته و اهمالکاری به عنوان تفکر غیرعقلانی مورد توافق است. خصوصیت تفکر غیرعقلانی شامل افکار غیرمنطقی، انتخاب‌های مبتنی بر خودفریبی، از بین برندهی هدفها، ترس از شکست، ارضاء فوری و معیارهای بسیار عالی یا کمالجویانه است. از نظر روانشناسی، اهمالکاری یعنی به آینده موکول کردن کاری که شخص تصمیم به اجرای آن گرفته است. داوطلبان اهمالکار در تنظیم وقت ضعیف و نامعقولند. نسبت به اولویت‌ها، هدفها و موضوع‌ها نامطمئن هستند. سایر خصوصیات افراد اهمالکار عبارت است از: دشواری در تمرکز، خیالبافی در کلاس، خیره شدن به فضا، وجود ترس و اضطراب، باورهای منفی، شخصیسازی مشکلات، انتظارهای خیالی، کمالگرایی و ترس از شکست.
